బాతాఖాని-లక్ష్మిఫణి కబుర్లు– Obituary.. Ordnance Factories.. R I P…

 ఎంతో కాలం , మనజీవితాలతో ముడేసుకున్న కొన్ని విషయాలు,  కనుమరుగైపోయినప్పుడు కలిగే బాధ మాటల్లో వ్యక్తపరచడం చాలా కష్టం..  ఎవరైనా వ్యక్తి స్వర్గస్థులైతే, “ మనిషన్నవాడికి ఏదో ఓ రోజు మరణించడం తప్పదుగా..” అనే వేదాంతమైనా ఉంది.. కానీ, మన జీవితాలకి ఓ ఆలంబన గా ఉండి, కన్నకలలు సాకారం చేసుకోడానికి దోహదపడ్డ, ఓ సంస్థ కనుమరగైపోవడం చాలా బాధాకరం.. దీన్ని సమర్ధించడానికి ఏ వేదాంతమూ సరిపోదు..

 నేను ప్రస్తావిస్తున్న సంస్థ.. 42 సంవత్సరాల అనుబంధం ఉన్న ,  గర్వంగా చెప్పుకోగలిగిన  “ ఆయుధ నిర్మాణ కర్మాగారాలు” (  Indian Ordnance Factories)..   నేను 1963 లో చేరిన కొత్తలో , దేశం మొత్తం మీద 39 ఉండేవి.. కాలక్రమేణా 41 దాకా పెరిగాయి.240 సంవత్సరాల చరిత్ర కలిగిన సంస్థ. చేయగలిగినదేమీ లేదు… In the name of  “  ఆత్మనిర్భరత.. వీటిని ఓ 7  Corporations  గా తయారు చేసారు..అవి ఎంత బాగా పనిచేస్తాయో.. time only will tell.. ఈ  process  కరెక్టా కాదా అని చెప్పడానికి కాదు ఈ పోస్ట్.. ఆ సంస్థలో పనిచేయడం మూలాన నేను నేర్చుకున్న జీవిత పాఠాల గురించి చెప్పడానికే ఈ పోస్ట్ ల సీరీస్

1963 లో పూనా లోని  High Explosives Factory  లో చేరాను..150/- రూపాయల  మూల వేతనంతో..ఆరోజుల్లో డబ్బుకి ఓ రకమైన విలువ ఉండేది.. 18 సంవత్సరాలు నిండగానే ఉద్యోగంలో చేరాను..1000 కిలోమీటర్ల దూరాన్నుంచి, వచ్చి ఆ వయసులో నెగ్గుకురావడం కూడా ఓ ఎడ్వంచరే మరి..కానీ అందులో నాగొప్పతనం కంటే, ఆనాటి పరిస్థితులూ, స్నేహితులూ పేద్ద పాత్ర వహించారు.  మూతిమీద మీసం కూడా రాని , నా వయసురీత్యా నన్ను, మా కొలీగ్సూ , పై అధికారులూ కూడా ఓ తమ్ముడిలాగే చూసి, తెలియని విషయాలన్నీ నేర్పారు. అవసరం వచ్చినప్పుడు ఓ సారి లాలించి, ఓసారి గారం చేసి, ఒక్కోప్పుడైతే కోప్పడిన రోజులు కూడా ఉన్నాయి.కానీ అక్కున చేర్చుకున్నారు..ఆ విషయంలో సందేహం లేదు.

 18 సంవత్సరాల పాటు, తెలుగు తప్ప మరో భాష వినని, ద్వీపం లాటి మా అమలాపురం ( కోనసీమ) నుండి,ఒక్కసారిగా .. అదేదో ఓ చెట్టుని  Transplant  చేసినట్టయిపోయింది.. భాష రాదూ.. తెలిసున్న హిందీ ఏదో సినిమాల్లో /రేడియోల్లో విన్న భాషాయే.. ఇంక ఇంగ్లీషంటారా  ఎంత చెప్పుకుంటే అంత తక్కువ.. పైగా వీటికి సాయం ఇక్కడి భాషేమో  “మరాఠీ”.. ఏదో నా అదృష్టం కొద్దీ, మన తెలుగు, మరాఠీ భాషలలో , పదాలకి చాలా పోలికలున్నాయి.. ఏదో ఓ ఇంగ్లీషు ముక్క, సగం తెలుగు + ఓ సంజ్ఞ చేసేసి పని కానిచ్చేసేవాడిని..బస్సులో ఎక్కినప్పుడు కండక్టర్ ‘చుఠ్ఠా దేవో’ అనేవాడు.. వీళ్ళందరూ అడిగి మరీ కాలుస్తారేమో ‘ చుట్టలు’ అనుకునేవాడిని, మొదట్లో… చుఠ్ఠ అంటే చిల్లర అని మొత్తానికి అర్ధమయింది.  18 సంవత్సరాల “డొమీనియన్ ప్రతిపత్తి” నుండి “రిపబ్లిక్” లోకి మారిపోయానుగా, హిందీ సినిమాలు చూసేసి, భాష మీద ఓ రకమైన ‘పట్టు’ సాధించేసాను. మా ఫాక్టరీలో   most sensitive Initiatory Explosives  తయారు చేసే సెక్షన్ లో వేసారు.   Safety విషయంలో.. అతి చాధస్థంగా ఉండాల్సొచ్చేది..ఏమాత్రం అజాగ్రత్తగా ఉన్నా, ప్రాణాలకే ముప్పు అని తెలిసినది అప్పుడే.. అప్పటినుంచే ఈ  Safety Precautions  అన్నవి  by default  ప్రవేశించేసాయి.. భావి జీవితంలో ఎంతో ఉపయోగించాయి. దానికి సాయం 1966 నుండీ , నన్ను  Safety Section  లో వేయడం వలన, అదీ ఓ Chemical Factory  లో..దేన్నీ ‘ take it for granted ‘  గా తీసుకోకూడదని తెలిసింది..ఆ ఫాక్టరీలో  Acids, TNT  కూడా తయారుచేసేవారు.. 24 గంటలూ పనిచేసేది.. మాకు కూడా Shifts  లో వెళ్ళాల్సొచ్చేది..ఓరకంగా చూస్తే జీవితంలో ఓ రకమైన క్రమశిక్షణ అలవాటయింది.. ‘పేద్ద గొప్పే.. కావాలంటే ఎక్కడైనా నేర్చుకోవచ్చు..’  అనుకోవచ్చు.. కానీ నిద్రపోతున్న సింహం బోనులో, రాత్రీ పగలూ ఉండడం కూడా కష్టమే..అక్కడ తయారుచేసే Explosives ఎప్పుడు పేల్తాయో తెలియదు.. దేశసరిహద్దులో పనిచేసే సైనికులకి సర్వీసులో కొంతకాలమైనా  Peace Area  లో పోస్టింగుంటుంది..కానీ, మా  Ammunition & Explosives  తయారుచేసే ఫాక్టరీల్లో అలాటి అవకాశాలుండవు.. రాత్రీ పగలూ వాటితోనే సహజీవనం..కట్టుకున్న మనిషి ‘ తాళి’ గట్టిదైతే ఉన్నట్టూ లేకపోతే గోవిందో గోవిందా..

  నా 42 ఏళ్ళ సర్వీసులోనూ, అన్ని రకాల విభాగాల్లోనూ పనిచేసే అదృష్టం కలిగింది.. ఏ విభాగమైనా సరే, వాటి రూల్సూ , రెగ్యులేషన్సూ అర్ధం చేసుకుంటే చాలు.. రాజ్యం చేయొచ్చు.. సెక్షన్ లో పనిచేసే వారి దగ్గర నేర్చుకోడానికి సిగ్గుపడకూడదు.. మనకి పని మీద పట్టంటూ ఉంటే, ఎవరికీ తలవంచాల్సిన అవసరం ఉండదు..అదే పధ్ధతిలో 42 ఏళ్ళూ, పనిచేసిన ఫాక్టరీ జనరల్ మానేజర్లతో సత్సంబంధాలే ఉండేవి.. అవేమీ ఏదో ‘ కాకా ‘ పట్టి సంపాదించినవికూడా కాదు.. pure hard and sincere work  అని గర్వంగా చెప్పుకోగలను.. I enjoyed every moment of my 42 Years of working life… maintained cordial relations with everybody from the Highest to the lowest, including Union Leaders. నాలా ఫాక్టరీల్లో పనిచేసిన వారికి తెలుస్తుంది ఎంత కష్టమో.. ఓ అశిధారా వ్రతం లాటిది..కానీ భగవంతుడి దయవలన అన్ని సంవత్సరాలూ ఎవరిచేతా మాట పడకుండా, పూర్తిచేయగలిగాను..

ఈ 42 ఏళ్ళ ప్రయాణంలోనూ నాకు కలిగిన అనుభవాలు రాస్తాను… Learnt a lot…

 జీవితంలో అతిముఖ్యమైన ‘ అవయవం’ కనుమరుగైపోతోందంటే బాధే కదా మరి..

 This is my humble tribute to my   Ordnance Factories…

బాతాఖాని-లక్ష్మిఫణి కబుర్లు.. O T T ల్లో వస్తూన్న తెలుగు కళాఖండాలు…

కొన్ని సంవత్సరాల క్రితం వరకూ, అంటే, టెలివిజన్లు వచ్చిన కొత్తలో కూడా, సినిమాలు , సపరివారకుటుంబ సమేతంగా చూడగలిగేవిగానే ఉండేవి.. మరీ ఈ రోజుల్లో ఉన్నట్టు , విచ్చలవిడిగా ఉండేవి కావు. అలాగని నేనేదో ఛాందసుడినని అనుకోవద్దు. దేనికైనా ఓ ‘ హద్దు’ ఉంటుంది… సన్నని గీత లాగ… అది దాటితే అసహ్యం వేస్తుంది… చూడగా చూడగా వెగటుకూడా పుట్టే అవకాశం ఉంది. ఈ విషయం, నిర్మాతలకి, దర్శకులకీ తెలియదంటారా? లక్షణంగా తెలుసు..అయినా రాత్రికి రాత్రి డబ్బుచేసుకోవడమే వారి టార్గెట్..

ఈరోజుల్లో ఎలాటి శ్రమా లేకుండానే, మన ఇంట్లోనే కూర్చుని చూసే సౌలభ్యం, ప్రస్తుతం టీవీ/ స్మార్ట్ ఫోన్ ల ధర్మమా అని లభిస్తోంది.  O T T  లలో చూపించే, Web Series, Movies  వీటికి ప్రత్యక్ష సాక్ష్యాలు. వీటికి కూడా ఏదో  censoring  ఉంటుందని అప్పుడెప్పుడో ప్రకటించారు. ఆ విషయం అనుకున్నట్టుగానే, ప్రకటనకే పరిమితమయింది.  మన సినీప్రముఖులు అలాటివి జరగనిస్తారని ఆశించడం కూడా తప్పే.. ఎంతోమందికి  stakes  ఉన్నాయి …

 ఒకానొకప్పుడు గుర్తుందా… బ్లూ ఫిల్మ్స్ అని ఉండేవి.. మరీ పబ్లిగ్గా చూడ్డానికి వెనకాడేవారు..పైగా రహస్యంగా అలాటివి ప్రదర్శించే స్థలాలని, పోలీసులు raids  చేసి , వేసేవారినీ, చూసేవారినీ కూడా అరెస్ట్ చేసేవారు.

 ఒకానొకప్పుడు సెన్సార్ వారు, ఓ అభ్యంతరకరమైన  మాట / సంభాషణ / డాన్స్ లాటివి ఏదున్నా, పుటుక్ మని కట్ చేసేయడమే..  కొన్ని కొన్ని విషయాలైతే..  Viewer’s imagination  కే వదిలేసేవారు.. ఉదాహరణకి , ఏ స్త్రీమీదైనా అత్యాచారం జరిగితే.. ఏవేవో  figurative /graphic  గా చూపించేవారు. శృంగారం విషయానికొస్తే .. ఓ రెండు పువ్వులూ, ఓ తుమ్మెద తో చూపించి పని కానిచ్చేసేవారు. కాలక్రమేణా, ఆర్ధిక సంస్కరణలతో పాటు, ప్రతీ రంగం లోనూ “ సంస్కరణలు” రావడం ప్రారంభమయింది.. దానికి సాయం ఓ కొత్త స్లోగన్ “ పారదర్శకత్వం (  Transparency)”  రంగం లోకి వచ్చేసింది..  Nothing should be left for imagination.. it should be crystal clear.. అంతే.. దురదృష్టం ఏమిటంటే, దీన్ని  selective  గా ఉపయోగించడం.. అదేదో  R T I (  సమాచార హక్కు) అన్నారు.. దేశంలో ఏ పౌరుడైనా, ఏ విషయం గురించైనా అడిగే హక్కు..ప్రభుత్వాలను ఇరుకులో పెట్టే “ విషయాలు” ఈ చట్ట పరిధిలోంచి తీసేసారు.చట్టాలు చేసినట్టూ ఉంటుంది.. కావాల్సినవేవీ చెప్పాల్సిన అవసరమూ ఉండదూ..ఉభయతారకం.

 ఒకానొకప్పుడు “ మేధావులు” కొందరు, మన దేశ సంస్కృతి ,  Western Culture  వలన భ్రష్టు పడిపోతోందని ఎలుగెత్తి  అరిచిన రోజులు చూసాము… చూసామేమిటిలెండి, ఇప్పటికీ టీవీ ల్లో జరిగే “ అర్ధవంతమైన చర్చ “ ల్లో చూస్తూనే ఉన్నాము. ఆ చర్చ లే ఓ పేద్ద కామెడీ..ప్రతీవాడు తన అమూల్యమైన  Expert advice  ఇచ్చేవాడే..

 అసలు చెప్పాలంటే , ఈరోజుల్లో వస్తూన్న వివిధ భాషల్లో వచ్చే సినిమాలు  చూడ్డానికి అసహ్యం వేస్తోంది.. ఒకానొకప్పుడు, మలయాళం సినిమాల మీద పడి ఏద్చేవారు.. వాళ్ళ సినిమాలన్నీ  adult content  అని… కానీ ఈ రోజుల్లో వారు తీసే సినిమాలే  dignified  గా ఉన్నాయి, ఓ కథా కమామీషూ కూడా ఉంటోంది. హిందీ కొంచం పరవాలేదు.. మరాఠీ సినిమాలు అప్పుడూ, ఇప్పుడూ, ఎప్పుడూ కూడా బాగానే ఉంటున్నాయి.

అసలు దౌర్భాగ్యమంతా మన తెలుగు భాషా చిత్రాలతోనే..

హీరోకీ విలన్ కీ తేడా తెలియదు.. అందరూ “ బూచాడు’ గెడ్డాలతోనే.. ఏదో ప్రాంతీయ యాస ముసుగులో అర్ధం కాని భాష..ఉన్న గంట/ గంటన్నర సినిమాలోనూ , viewer’s imagination  అవసరం లేకుండా, విచ్చలవిడి శృంగారం చూపిస్తే డబ్బులొచ్చేస్తాయనే అపోహ..మామూలుగా కాపరాలు చేసుకునే సంసారుల కి కూడా అంతంత శృంగారాలు చేసుకునే టైముంటుందనుకోను.. Just disgusting… అలాటప్పుడు చూడ్డం ఎందుకూ అని అడగొచ్చు.. బుధ్ధిలేక, తిన్న తిండరక్కా..అనే చెప్పాలి.

ప్రతీ రోజూ టీవీ లో న్యూస్ చూసినా, పేపర్లలో వార్తలు చదివినా, ఎక్కడో ఎవడో అత్యాచారం చేసారనే వార్తే.. ఆ చేసినవాడదృష్టం బాగోపోతే, ఓ మూడురోజులు కనిపించకుండా పోయినా, నాలుగో రోజు ఏ రైలు పట్టాలమీదో శవమై తేలుతాడు..లేదా పట్టుబడినా, బెయిల్ దొరకడం ఏమంత పెద్దపనీ కాదూ.. ఏనైనా అంటే.. not guilty till proved..ఆమధ్యన వాడెవడో  ఓ ప్రముఖ నటి భర్త ట. హాయిగా బెయిల్ మీదొచ్చేసాడు.. అలాగే డ్రగ్స్ కేసులు.. మీడియాలో కొట్టుకు ఛస్తున్నారు..

మరి ఈ ఐడియాలన్నీ ఎవరి ధర్మం ట? మన నాయకులూ, మన సినిమాలూ..నూటికీ కోటికీ ఓ మంచి సినిమా  by mistake and not by intention  రావొచ్చు..

 మన “మేధావులు” ఈరోజుల్లో   O T T ల్లో వచ్చే తెలుగు “ కళాఖండాల” మీద తమ అమూల్యమైన “ అభిప్రాయా”లని, సోషల్ మీడియా ద్వారా చెప్తూంటారు… ఏ  సినిమా అయినా “ఆర్ట్” క్యాటగీరీయే వాళ్ళకి.. వీరి పరిభాషలో “ ఆర్ట్” అంటే  శృంగారం అన్నమాట.. ఇదివరకటి రోజుల్లోనూ వచ్చేవి ఈ “ ఆర్ట్” సినేమాలు.. ఉదాహరణకి షబానా ఆజ్మీ, అలాటి చాలా సినిమాల్లో నటించారు..అలాగే స్మితాపాటిల్ కూడా.శ్యాంబెనెగల్ లాటి దర్శకులు.. శృంగారాన్ని కూడా  dignified, polished  గా చూపించేవారు..

అసలీ గొడవంతా ఎందుకంటే, ఓ పెద్దాయన, అమెరికా నుండి ఓ సాహిత్య అంతర్జాల మాస పత్రిక నిర్వహిస్తూంటారు.. ఆయన Facebook  లో ఓ తెలుగు సినిమాగురించి  ప్రస్తావిస్తూ.. తాను చూడలేనందుకు ఎమ్తో బాధపడుతూ ఓ పోస్ట్ పెట్టారు.. సినిమా పేరు “ ప్రియురాలు”.. అయ్యో పాపం.. చూడలేకపోయారూ,, మనకి O T T  లో అందుబాటులో ఉందీ.. పోనీ చూద్దామూ.. అంత పెద్దాయన చెప్పారూ .. అనుకుని చూసాను..

అసలు ఆ సినిమాద్వారా ఏం చెబ్దామనుకున్నాడో ఆ దర్శక నిర్మాత అర్ధం అవదు.. పావుగంటకో సారి మంచం మీదపడి దొల్లడం, ముద్దులు పెట్టుకోవడం.. వీళ్ళిద్దరికీ సాయం మరో జంట శృంగారం కూడా బోనస్.

మరో విచిత్రం.. హీరో గారిని హీరోయిన్ మొదటి సారి చూసినప్పుడు వాడు పై బట్టలేకుండా ఓ “యజ్ఞోపవీతం” తో కనిపిస్తాడు.. తరవాత మళ్ళీ కనిపించదు, పైబట్ట లేకుండా కూడా.. ఏమో పొరబడ్డానేమో అనుకున్నా… అబ్బే , హీరో తండ్రి అడుగుతాడు..” నీ జంధ్యం ఏదిరా? తప్పు చేస్తున్నావని తీసేసావా..? “ అంటూ..మరో విషయం..రెండు జంటలవి కూడా ,  infidelity  కేసులే..

 సినిమా ద్వారా ఏం “ నీతి” బోధించాలనుకున్నారో ఆ సినిమా, దర్శక, నిర్మాత,రచయిత… ఆ భగవంతుడికే తెలియాలి.

 ఈమధ్యన ఈ  O T T  ల్లో వస్తూన్న సినిమాలు ఒకదాన్ని మించి మరోటి  దౌర్భాగ్యంగా ఉంటున్నాయి.

సర్వేజనా సుఖినోభవంతూ…